Co to jest stres?

Definicji stresu, tak jak i technik jego redukcji istnieje tyle ile jest ludzi na ziemi.  Dla każdego stres oznacza co innego. Poniżej prezentuję kilka najpopularniejszych definicji, najczęściej spotykanych w literaturze.

1. Stres to sytuacja zagrożenia powodująca wystąpienie reakcji obronnej w postaci przyjęcia postawy do obrony, podjęcia walki lub ucieczki przed zagrożeniem. To tak zwany „syndrom lać czy wiać”. Jeśli coś nam zagraża, nasze ciało nieświadomie i często niezależnie od naszej woli reaguje i przygotowuje się albo do walki albo do ucieczki. (Stres jako reakcja)
2. Stres wywołuje każda zmiana w otoczeniu fizycznym i środowisku społecznym człowieka, wymagająca jego reakcji i adaptacji do zmieniających się warunków. Nieważne czy w naszym życiu i otoczeniu zmienia się coś na lepsze czy na gorsze, ważne, że się zmienia, więc musimy poświęcić nieco energii na dostosowanie się do tej zmiany. (Stres jako bodziec)
3. Stres to dynamiczna reakcja adaptacyjna. To reakcja biologiczna, u podłoża której stoją mechanizmy fizjologiczne. Wynika ona z różnicy pomiędzy naszymi możliwościami a wymogami sytuacji. Aby przywrócić stan równowagi organizmu jesteśmy zmuszeni do podjęcia zachowań zaradczych. Stres mobilizuje nas, by podjąć działania, które pozwolą na poradzenie sobie z problemem i przywrócą stan równowagi i spokoju. (Stres jako reakcja)
4. Stres to określona relacja między osobą a otoczeniem, która oceniana jest przez osobę jako obciążająca lub przekraczająca jej zasoby i zagrażająca jej dobrostanowi.  Stres to transakcja, w której otoczenie wpływa na osobę, a osoba wpływa na otoczenie. Ponadto  osoba i  kontekst sytuacyjny stanowią całość, która nie jest prostą sumą części. Autor koncepcji podkreśla znaczenie wzajemnych oddziaływań w tym układzie, wprowadzając termin transakcja, podkreślając, że transakcja z otoczeniem podlega ocenie poznawczej podmiotu, mającej charakter ciągłego procesu. Z tej perspektywy relacja może być oceniana jako nie mająca znaczenia, sprzyjająco-pozytywna albo stresująca. (Stres jako transakcja/proces)

Najprostsza i często intuicyjna definicja uczestników moich szkoleń jest następująca: „Stres to nieprzyjemne napięcie, uczucie dyskomfortu psychicznego i fizycznego”.

Efektywność naszych codziennych działań w dużej mierze zależy nie tyle od samego występowania, ile od poziomu stresu, któremu jesteśmy poddani. Oznacza to, że w przypadku zbyt niskiego pobudzenia (niskiego poziomu stresu) efektywność naszych działań jest niska i odczuwamy wtedy brak motywacji do działania. Również zbyt wysokie pobudzenie (silny lub długotrwały stres) wpływa niekorzystnie na efekty naszego działania.

Najważniejsze jest, aby uświadomić sobie trzy rzeczy:

• STRES JEST NORMALNĄ REAKCJĄ ZWIAZANĄ Z NASZYM FUNKCJONOWANIEM W ŚWIECIE I ŻYCIU

• STRES MOBILIZUJE NASZ ORGANIZM DO DZIAŁANIA. W POCZĄTKOWEJ FAZIE STRESU FUNKCJONUJEMY LEPIEJ I EFEKTYWNIEJ

• STRESU NIE NALEŻY SIĘ BAĆ ANI ZAPRZECZAĆ JEGO ISTNIENIU. NALEŻY NAUCZYĆ SIĘ Z NIM RADZIĆ