ALKOHOL A PRZESTĘPCZOŚĆ NIELETNICH
W odniesieniu do nieletnich należy rozpatrywać wpływ alkoholu na popełnianie przestępstw nieco inaczej niż w stosunku do przestępców dorosłych. Przestępczość nieletnich jest dwojako powiązana z konsumpcją alkoholu. Piją sami nieletni bądź ich otoczenie. Nieletni przestępcy pochodzą w dużym procencie z rodzin wykolejonych, w których przynajmniej jedno z rodziców lub opiekunów nadużywa alkoholu. Brak właściwej atmosfery wychowawczej a często brak wszelkiej opieki, spowodowany alkoholizmem w rodzinie, jest przyczyną wczesnej demoralizacji dzieci i młodzieży z tych środowisk. Badania, prowadzone w tym zakresie w latach 1961—1962 przez Zakład Kryminologii Instytutu Nauk Prawnych PAN na terenie działania sądów warszawskich i czterech prowincjonalnych, wykazały, że alkoholizm występował w blisko 50% rodzin nieletnich przestępców. Te same badania wykazały, że wśród nieletnich recydywistów popełnianiu dalszych przestępstw sprzyja alkoholizm w ich rodzinach. Nieletni recydywiści z rodzin alkoholików mają na koncie znacznie większe ilości spraw sądowych niż ich rówieśnicy–recydywiści z rodzin, w których nie nadużywa się alkoholu.
W 1965 r. skazani nieletni stanowili 10,5% ogółu skazanych. Sądy dla nieletnich rozpatrywały w 1965 r. 37 tys. spraw. Ilość ich wzrosła o 35% w ciągu ostatnich pięciu lat. Prawie 92% nieletnich skazanych to młodzież męska. Kradzieże stanowią 86% przestępstw, popełnionych przez nieletnich.
W odniesieniu do przestępczości dorosłych tylko pewne typy przestępstw są powiązane z nadużywaniem alkoholu.
W odniesieniu do przestępców nieletnich trzeba stwierdzić, że picie alkoholu wpływa na popełnianie przez nich wszelkiego rodzaju przestępstw. Jak jednak dowodzą badania polskie i zagraniczne, młodzież, która popełnia przestępstwa, zaczyna pić nieraz bardzo wcześnie i pije w znacznie większym procencie niż reszta młodzieży, a ponadto pije stosunkowo często.
Badania sędziego Adama Strzembosza wykazały, że zaledwie u 33% nieletnich podsądnych w wieku 13—16 lat nie zdołano ustalić, iż pili oni napoje alkoholowe. Natomiast 31% piło 1—3 razy miesięcznie, 26% piło co najmniej raz na tydzień, upijało się 25% nieletnich recydywistów. Stwierdzono istotną zależność między bardzo wczesnym rozpoczęciem picia przez nieletnich przestępców, a alkoholizmem w domu rodzinnym oraz między recydywą nieletnich a alkoholizmem w rodzinie.
Wśród przebadanych 158 nieletnich recydywistów w wieku 13—16 lat z terenu działania sądów Warszawy i czterech sądów pozawarszawskich prawie 52% piło już alkohol niejednokrotnie 2—3 razy na tydzień. Wśród recydywistów najmłodszych w wieku od 12 lat 30% piło wino. Spośród 296 nieletnich przestępców w wieku 13—16 lat przebywających w ciągu roku w schronisku w Falenicy pod Warszawą piło alkohol 69,1%, a pijący często stanowili 42%. Ci ostatni pili alkohol co najmniej raz w tygodniu z tym, że największa ilość nieletnich piła wino, mniejsza — wódkę. Należy dodać, że picie alkoholu częściej niż raz w tygodniu służyło w opracowywaniu ogólnopolskich badań ankietowych jako kryterium do wydzielenia grupy osób dorosłych pijących często. U nieletnich picie tak częste może być traktowane jako zagrożenie nałogiem alkoholowym. Idzie za tym popełnianie kradzieży, aby zdobyć bądź alkohol, bądź też pieniądze na zakup alkoholu, zwłaszcza wina, które przez najmłodszych przestępców jest chętnie konsumowane.
Badania dzieci moralnie zaniedbanych objęły 2838 chłopców z klas III, IV i V piętnastu warszawskich szkół podstawowych, 11 % tej grupy stanowili chłopcy oceniani jako zdemoralizowani. Według opinii wychowawców, 31% chłopców zdemoralizowanych pije napoje alkoholowe. Najwięcej pijących — 40,3% stanowią uczniowie klasy III, przeciętny wiek uczniów klas trzecich wynosił 10,9 lat.
Badania zatrzymanych w izbach wytrzeźwień wykazały, że liczba alkoholizującej się młodzieży, oraz częstotliwość spożywania coraz mocniejszego alkoholu wzrasta z wiekiem.
Nieletnie prostytutki, chociaż proceder ich nie jest objęty ściganiem karnym, są niewątpliwie równie wykolejone jak młodzież, która weszła w kolizję ż Kodeksem karnym. W przebadanej grupie nieletnich i młodocianych prostytutek z terenu Warszawy alkoholizm w rodzinach lub wśród opiekunów występował w 67% badanych przypadków. Stwierdzono również, że 95% badanych dziewcząt piło alkohol i to w dużych ilościach.