ALKOHOLIZM WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY

Alkoholizm nałogowy młodzieńczy. Inaczej nieco wygląda droga do alkoholizmu u młodocianych. O ile u dzieci trudno jeszcze mówić o wytworzeniu się nałogu alkoholizmu, o tyle u młodzieży spotykamy się z tym aż nadto często. U młodzieży naśladownictwo stanowi ważny element prowadzący do alkoholizmu, ale jest to naśladownictwo innego rodzaju niż u dzieci. Młodzi chłopcy, a coraz częściej i dziewczęta, naśladują nie tyle ludzi dorosłych, lecz nieco starszych swoich kolegów czy koleżanki. Obserwuje się obecnie coraz powszechniej w Polsce niebezpieczne zjawisko powstawania grup młodzieżowych, zwykle koedukacyjnych, w których zaczyna panować specyficzna maniera, specyficzny tryb życia. Nieodłączną częścią tego stylu życia staje się alkohol. Taki styl życia prowadzi do wytworzenia się środowiska młodzieżowego alkoholizującego się, środowiska patologicznego.

Okres czasu od rozpoczęcia picia alkoholu przez młodocianego do wystąpienia nałogu alkoholizmu jest bardzo krótki — w naszych warunkach trwa zwykle dwa do trzech lat.

U alkoholizującej się młodzieży obserwuje się znamienne zaburzenia w zakresie rozwoju osobowości, charakteru. Obserwuje się niedorozwój w zakresie uczuciowości wyższej, niedorozwój kształtującej się w tym okresie życia zdolności do hamowania działania popędowego. Zwraca uwagę prymitywne i demonstracyjne zachowanie, uderza egocentryzm. Całość osobowości młodocianego alkoholika czyni z niego osobnika aspołecznego, a niekiedy wręcz antyspołecznego. Obserwując tego rodzaju środowisko można zobaczyć z całą ostrością, że alkoholizm jest nie tylko sprawą osobistą jednostki pijącej alkohol, a przeciwnie, jest złożonym zagadnieniem biologiczno-społecznym.

Krasowska w swojej unikalnej w języku polskim pracy Czynnik zatrucia alkoholowego w rozwoju zmian i zaburzeń psychicznych u młodzieży zmiany te ujmuje w trzy grupy:

• zaburzenia psychiczne przewlekłe,

• zmiany psychotyczne ostre (choroby psychiczne ostre),

• zmiany psychotyczne przewlekłe (bliżej przez autorkę nie opisane).

W pierwszej grupie przypadków — bez objawów psychotycznych — stwierdza ona niedorozwój uczuciowości wyższej, manifestujący się brakiem uczuć rodzinnych, obojętnością w stosunku do zagadnień społecznych i politycznych, głębokim egocentryzmem, obojętnością wobec własnej bezwartościowości, brakiem dążności do zorganizowania sobie życia na właściwym poziomie. Stwierdza przy tym wyraźne cechy uczuciowości niższej niekontrolowanej, skłonność do nadmiernie żywych bezpośrednich reakcji uczuciowych i gwałtownego wyładowania ruchowego. Znamienne jest ponadto osłabienie uwagi i pamięci w całości, duża męczliwość umysłowa i globalne obniżenie sprawności umysłowej. Sprawia to niekiedy wrażenie otępienia, ale ustępuje po leczeniu, przejawiające się w obniżeniu krytycyzmu, powierzchowności rozumowania, zaburzeniach zdolności syntetycznych i analitycznych.

Krasowska podkreśla wyraźną rozbieżność jaka występuje u chorego pomiędzy jego wiadomościami i poglądami dotyczącymi etyki, zagadnień społecznych i politycznych oraz stosunku jednostki do nich — a jego postępowaniem”.

W drugiej grupie przypadków spostrzegano ostre zmiany psychotyczne pod postacią delirium tremens.

Z całą ostrością trzeba zdawać sobie sprawę, że skutki alkoholizowania się dzieci i młodzieży mają nie tylko biologiczny charakter. Alkohol niszczy życie psychiczne młodego człowieka, niszczy jego sprawność intelektualną, wypacza kierunek rozwoju jego osobowości, popycha do czynów antyspołecznych. Alkohol jest potężnym czynnikiem „antypedagogicznym”. To, co wieloletnim wysiłkiem wychowawczym chcemy osiągnąć — alkohol niszczy w ciągu dwóch, trzech lat.