Czy w razie rozwodu mam prawo do udziałów mojego współmałżonka w spółce z o.o.?

przez

Czy w razie rozwodu mam prawo do udziałów mojego współmałżonka w spółce z o.o.?

Naby­wa­nie przez osoby pozo­sta­jące w związ­kach mał­żeń­skich praw udzia­ło­wych w spół­kach kapi­ta­ło­wych czyli spółce z ogra­ni­czoną odpo­wie­dzial­no­ścią i spółce akcyj­nej bywa kon­tro­wer­syjne i rodzi nie­jed­no­krot­nie sporo pro­ble­mów prak­tycz­nych. Wąt­pli­wo­ści doty­czą głów­nie takich kwe­stii jak odpo­wiedź na pyta­nie kto jest wów­czas wspól­ni­kiem spółki, czy udziały/​akcje wcho­dzą do majątku wspól­nego, a jeżeli tak to jakie prawa ma mał­żo­nek wspól­nika w razie podziału majątku wspól­nego. Oczy­wi­ście tego typu wąt­pli­wo­ści rodzą się wów­czas, gdy mał­żo­nek — wspól­nik pozo­staje w ustroju wspól­no­ści mająt­ko­wej (nie była zawarta umowa mająt­kowa mał­żeń­ska), zaś udziały zostały nabyte ze środ­ków z majątku wspól­nego np. z wyna­gro­dze­nia za pracę czy docho­dów z pro­wa­dzo­nej dzia­łal­no­ści gospodarczej.

Wydaję się, że w orzecz­nic­twie, w takiej sytu­acji prze­są­dzono kwe­stię uczest­nic­twa w spółce w cha­rak­te­rze wspól­nika. Zgod­nie z posta­no­wie­niem Sądu Naj­wyż­szego z dnia 03 grud­nia 2009 roku, sygn. akt: II CSK 273/​09, udziały nabyte przez jed­nego mał­żonka ze środ­ków pocho­dzą­cych z majątku wspól­nego, wcho­dzą w skład tego majątku, a wspól­ni­kiem staje się tylko mał­żo­nek będący stroną czyn­no­ści praw­nej pro­wa­dzą­cej do naby­cia udziałów.

Ana­lo­giczne sta­no­wi­sko zajął Sąd Naj­wyż­szy we wcze­śniej­szych orze­cze­niach m.in. — w wyroku z 20 maja 1999 roku, s pra­wie o sygn. akt: I CKN 1146/​97.

Ozna­cza to, że tylko mał­żo­nek będący stroną czyn­no­ści praw­nej pro­wa­dzą­cej do naby­cia udzia­łów, np. umowy sprze­daży udzia­łów będzie wspól­ni­kiem i tylko jemu będą przy­słu­gi­wać prawa kor­po­ra­cyjne zwią­zane z uczest­nic­twem w spółce jak np. prawo gło­so­wa­nia na zgro­ma­dze­niu wspól­ni­ków. Nie ozna­cza to zaś, że mał­żo­nek — wspól­nika jest pozba­wio­nych praw mająt­ko­wych zwią­za­nych z udzia­łem w razie usta­nia wspól­no­ści mająt­ko­wej i podziału majątku wspól­nego. W razie usta­le­nia przez sąd, że udziały/​akcje weszły do majątku wspól­nego mał­żon­ków pod­le­gają one podzia­łowi i wyce­nie tak jak inne skład­niki majątku wspólnego.