Szczepienia niemowląt

Rodzice powinni znać kalendarz szczepień i pilnować ich terminów. Przed każdym szczepieniem dziecko jest badane przez pediatrę. Gdy jest zdrowe, może być zaszczepione.

Rodzaje szczepień w poszczególnych miesiącach życia dziecka są określone w kalendarzu szczepień ochronnych. Składa się on ze szczepień obowiązkowych, które są bezpłatne, oraz szczepień zalecanych, które w Polsce są płatne. Na całym świecie obowiązują różne kalendarze. Dlatego szczepienie, które np. w naszym kraju jest zalecane, w innym może być uznawane jako obowiązkowe.

Szczepienia obowiązkowe

Do szczepień obowiązkowych należą obecnie szczepienia przeciwko: gruźlicy, błonicy, krztuścowi, polio (Poliomyelitis), odrze, śwince, różyczce, tężcowi, WZW typu B (wirusowemu zapaleniu wątroby typu B) oraz przeciwko zakażeniom Hib (Haemophilus influenzae).

Większość bezpłatnych szczepionek przeciw tym chorobom to szczepionki pojedyncze. Chcąc ograniczyć dziecku liczbę wkłuć, można wybrać szczepionki skojarzone, tzw. „6 w 1” lub „5 w 1”. Niestety, rodzice muszą za nie zapłacić.

Szczepienia zalecane

W ramach szczepień zalecanych można zaszczepić dziecko przeciw takim chorobom, jak: biegunki rotawirusowe, WZW typu A, grypa, kleszczowe zapalenie mózgu, ospa wietrzna oraz zakażenie wywołane przez pneumokoki, zakażenie wywołane przez meningokoki czy też wirus brodawczka ludzkiego (HPV) – szczepienie zalecane nastolatkom. W Polsce prawie wszędzie są one płatne.

Dlaczego warto szczepić

Odporność przeciwko chorobom zakaźnym można nabyć, chorując na daną chorobą albo w wyniku szczepienia. Niezaszczepienie dziecka wiąże się z narażeniem go na przebycie ciężkiej choroby zakaźnej, mogącej się wiązać z kolei z wystąpieniem groźnych powikłań, ze śmiercią włącznie. Zdarza się, że mimo szczepienia, np. przeciw ospie czy biegunce rotawirusowej, dziecko przechodzi chorobę. Zwykle jednak w takich sytuacjach przechodzi ją łagodnie i bez powikłań.

Powikłania po szczepieniach zdarzają się nieporównywalnie rzadziej niż po chorobach. Nie wolno zapomnieć, że szczepienia nie tylko chronią przed groźnymi chorobami zaszczepione dziecko, ale również mają duże znaczenie w ochronie przed zachorowaniami osób z otoczenia dziecka: rodzeństwa, dziadków i wszystkich osób, z którymi ma ono styczność. Dziecko, które nie jest zaszczepione, może zachorować, a jeśli nie zachoruje, może przenosić drobnoustroje, a tym samym stać się groźne dla wielu innych osób, z różnych powodów mających słabszą odporność (np. małych dzieci, dzieci i dorosłych przewlekle chorych, np. na nerki czy wątrobę).

Możliwa gorączka po szczepieniu

W miejscu ukłucia może się pojawić i utrzymywać przez kilka dni obrzęk lub zaczerwienienie. U niemowlęcia reakcją na szczepienie bywa też podwyższona temperatura. Trzeba zatem obserwować dziecko, a jeśli temperatura mierzona w pupie będzie wyższa niż 38 st. C, podać lek przeciwgorączkowy i najlepiej skonsultować się z lekarzem.

Szczepienia obowiązkowe:

• Do 24 godzin od urodzenia:

  Noworodek szczepiony jest przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW typ B) i gruźlicy. Szczepionka przeciwko gruźlicy – BCG podawana jest tylko raz w ciągu życia człowieka. Nie stosuje się dawek przypominających. Natomiast szczepionkę przeciw WZW typu B podaje się w trzech dawkach. Dopiero zaszczepienie wszystkimi dawkami daje ochronę przeciwko wirusowemu zakażeniu wątroby.

• 6.–8. tydzień życia:

  Dzieci w tym czasie szczepimy drugą dawką szczepionki przeciw WZW typu B. Niemowlę czeka również iniekcja szczepionki DPT – jedna szczepionka zawiera substancje uodparniające przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (pierwsza dawka) oraz przeciw Haemophilus influenzae typu b (pierwsza dawka).

• 3.–4. miesiąc życia:

  Dziecko szczepimy drugą dawką szczepionki DTP i HiB (przeciw Haemophilus influenzae typu b) oraz podajemy pierwszą dawkę szczepionki przeciwko Poliomyelitis.

• 5.–6. miesiąc życia:

  Iniekcje kolejnych dawek szczepionek DTP, HiB i Poliomyelitis.

• 7. miesiąc życia:

  Trzecia dawka szczepionki przeciw WZW typu B.

  Po 7. miesiącu następuje przerwa w podawaniu szczepionek do około 13.–14. miesiąca życia (okres wczesno-dziecięcy), a następnie są dalej kontynuowane w różnych odstępach, aż do 19. roku życia.

Szczepienia zalecane obejmują niemowlęta powyżej:

• 6. tygodnia życia:

  Szczepienie przeciwko biegunce rotawirusowej (w formie doustnej). Nie zabezpiecza całkowicie przed wystąpieniem biegunki rotawirusowej, ale łagodzi jej objawy i zabezpiecza przed ciężkim jej przebiegiem.

• 2. miesiąca życia:

  Szczepienie przeciwko zakażeniom Neisseria meningitidis typu C (zastrzyk domięśniowo lub podskórnie). Bakteria ta może wywoływać ciężkie, zagrażające życiu zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Gdy dziecko skończy 2. miesiąc życia, można je także zaszczepić przeciwko zakażeniom wywoływanym przez Streptococcus pneumoniae, wywołującym zapalenia płuc, jak również zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

• 9. miesiąca życia:

  Niemowlę można zaszczepić przeciw ospie wietrznej, jeżeli na nią do tej pory nie zachorowało (szczepionka podawana w zastrzykach podskórnie lub domięśniow