Oddziały szpitalne leczenia odwykowego alkoholików. W przypadkach, kiedy przerwanie picia przez pacjenta jest niemożliwe, lub kiedy próby leczenia w poradni przeciwalkoholowej już w fazie wstępnej nie dają efektu, konieczne jest zastosowanie kuracji na oddziale szpitalnym odwykowego leczenia alkoholików.
Zasadnicze fazy leczenia na takim oddziale są takie same jak w poradni, z tym że zmienione warunki życia pacjenta oraz fakt, że pacjent jest pod stałą opieką lekarską pozwalają na zastosowanie nieco odrębnych metod leczenia.
Leczenie odtruwające, wzmacniające i wyrównawcze prowadzone jest według tych samych zasad co w poradni, z tym że intensywność leczenia jest większa.
Inaczej natomiast wygląda leczenie odwykowe. Stosuje się tu leczenie insuliną, zmierzające do przestrojenia organizmu, oraz leczenie opomorfiną, zmierzające do wytworzenia u pacjenta-alkoholika odruchu warunkowego (gwałtowne wymioty po wypiciu alkoholu).
Na niektórych oddziałach szpitalnych stosuje się — na zakończenie kuracji odwykowej — wszczepienie esperalu. Esperal jest to lek o działaniu przedłużonym, podobnym do działania anticolu. Wszczepiony podskórnie spełnia rolę leczenia podtrzymującego.
Oczywiście podczas całego trwania kuracji na oddziale odwykowym stosowana jest wobec pacjenta psychoterapia.
Leczenie na oddziale szpitalnym trwa od kilkunastu dni do kilku miesięcy.
Z całym naciskiem podkreślić należy, że leczenie na oddziale odwykowym jest tylko wstępem do leczenia w poradni przeciwalkoholowej.
W przypadkach, kiedy mimo przeprowadzonej kuracji na oddziale szpitalnym i mimo uzyskania poprawy w stanie fizycznym pacjenta poprawa jego stanu psychicznego jest niedostateczna i nie rokuje jeszcze pomyślnego leczenia w poradni przeciwalkoholowej, zastosowane może być dalsze leczenie w zakładzie leczniczo-resocjalizacyjnym dla alkoholików.
Zakłady leczniczo-resocjalizacyjne dla alkoholików były organizowane na świecie już od kilkudziesięciu lat. Istniały również i w Polsce. Jednak dopiero Ustawa o zwalczaniu alkoholizmu z 10 grudnia 1959 roku stworzyła nowe możliwości rozwojowe zakładów tego typu. Art. 12 tej Ustawy mówi: „Rady Narodowe wojewódzkie i miast wydzielonych obowiązane są organizować i prowadzić zakłady lecznictwa zamkniętego dla nałogowych alkoholików”. Regulamin zakładu tego typu został ogłoszony Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w roku 1961. Określa on cele, zadania i metody postępowania z pacjentami w zakładzie.
Podstawową metodą leczniczą w takim zakładzie jest leczenie pracą — w warsztacie, gospodarstwie rolnym czy innym gospodarstwie pomocniczym zorganizowanym przy zakładzie zamkniętym. Za wykonaną pracę pacjenci otrzymują nagrody pieniężne w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu, jakie przypadałoby za tę pracę pracownikowi etatowemu. 60% nagrody otrzymuje pacjent, 25% przeznacza się na dodatkowe wyżywienie pacjentów, a 15% na akcję kulturalno-oświatową w zakładzie.
Poza terapią-pracą stosuje się w zakładzie terapię zajęciową o charakterze kulturalno-oświatowym.
Podstawową metodą leczniczą jest jednak i to tak jak w poradni i na oddziale szpitalnym — psychoterapia indywidualna i zbiorowa.
Ostatecznym efektem pobytu pacjenta w zakładzie leczniczo-wychowawczym powinna być pełna resocjalizacja alkoholika, a więc czas pobytu nie może być krótszy niż 6 miesięcy.
Z tych samych względów pobyt ten nie powinien trwać dłużej niż 2 lata.
Leczenie alkoholików młodocianych. Opisane powyżej metody, niestety, nie są skuteczne w leczeniu alkoholików młodocianych. Odpowiednich dla nich metod leczniczych dotychczas nie wypracowano.
Jedynie słuszną metodą mogłaby być psychoterapia wychowawcza, a ta wobec młodocianych musiałaby nabrać charakteru pedagogiki leczniczej i stać się tym samym domeną działania pedagogów, a nie lekarzy. Istotnie, problematyka alkoholizmu młodzieńczego ma bardziej charakter pedagogiczny niż lekarski. Terapia — tak jak każdy proces wychowawczy — musiałaby trwać kilka lat w specjalnie po temu stworzonych warunkach.
W chwili obecnej nie dysponujemy zakładami leczniczo-wychowawczymi dla młodocianych alkoholików, tym bardziej więc konieczna jest działalność profilaktyczna w tym zakresie.