Zarastanie ciemiączek

Miękkie miejsca na główce noworodka nazywane ciemiączkami wymagają obserwacji. Przy każdej wizycie z niemowlęciem pediatra sprawdza tempo ich zarastania.

Ciemiączka to miękkie połączenia kości czaszki noworodka. Jest ich kilka, lecz najważniejsze to ciemiączko przednie i tylne. Odgrywają ważną rolę podczas narodzin, dzięki nim bowiem główka dziecka jest w stanie przecisnąć się przez kanał rodny.

Co wzbudza niepokój

Rodzice czasami obawiają się, że miękka główka dziecka może zostać niechcący uszkodzona podczas zabiegów pielęgnacyjnych. Niesłusznie. Ciemiączka są mocne i nie ma obawy, że zostaną uszkodzone podczas mycia głowy czy czesania.

Nie powinno niepokoić pulsujące czy uwypuklone ciemiączko przednie – znajdujące się niemal na czubku głowy – podczas płaczu czy krzyku dziecka. Z kolei uwypuklenie ciemiączka podczas gorączki może być oznaką zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. U malucha, który cierpi na biegunkę, zapadnięte ciemiączko może świadczyć o odwodnieniu organizmu. Sytuacje te wymagają natychmiastowej konsultacji lekarskiej.

Badania

Ciemiączka są badane regularnie przy każdej wizycie kontrolnej niemowlęcia u pediatry. Podczas tych badań lekarz ocenia zawsze wielkość i napięcie ciemiączek, a wyniki zapisuje w książeczce zdrowia malucha.

Zarastanie ciemiączek

Ciemiączka nie zarastają u wszystkich dzieci jednakowo. Szybciej, bo mniej więcej do 4. miesiąca, zarasta ciemiączko tylne. U noworodka ma ono kształt trójkąta o boku mniej więcej 1 cm. Ciemiączko przednie, które po urodzeniu malucha ma kształt rombu o boku mniej więcej 2-3 cm, zarasta zwykle do 18. miesiąca życia, czasami nieco dłużej.

Zbyt szybkie zarastanie ciemiączka może świadczyć o patologii. Nie należy jednak analizować tempa zarastania ciemiączek bez równoczesnego analizowania przyrostu obwodu głowy. Dlatego przy każdej wizycie kontrolnej maluchowi mierzy się również obwód główki, a lekarz porównuje wynik z wykresami na siatkach centylowych. Gdy główka maluszka rośnie prawidłowo, szybko zarastające ciemiączko nie powinno niepokoić.

Jeżeli ciemiączko zarasta zbyt wolno, pediatra może zdecydować o zwiększeniu dziennej dawki witaminy D, ale wcześniej powinien zlecić wykonanie dodatkowych badań, oceniających stan gospodarki wapniowo-fosforanowej w organizmie. Wielkość ciemiączka sama w sobie nie jest wskazaniem do modyfikowania dawki witaminy D. Opóźnione zarastanie ciemiączek może być objawem różnych problemów zdrowotnych, m.in. świadczyć o niedoborze witaminy D, być objawem krzywicy czy też wodogłowia.